نحوه برخورد با بددهنی و فحاشی در کودکان

[contact_info title= ” نحوه برخورد با بددهنی و فحاشی در کودکان “] 

بددهنی در کودکان و به کاربردن کلمات زشت اکنون پدیده ای است که بسیاری از والدین را درگیر چگونگی برخورد با این مسئله کرده است برای نمونه والدینی که فرزندان آن ها الفاظ زشت استفاده می کنند باید بدانند که نحوه برخورد و  واکنش با این موضوع مسئله بسیار مهمی است که باید همواره به آن توجه کنند چرا که برخی از واکنش های والدین موجب تقویت این رفتار و تکرار عمل در موقعیت های بعدی خواهد شد اما برخی از تکنیک های روانشناسی نیز وجود دارند که موجب رفع این عمل از سوی کودکان خواهد شد.در ادامه به طور مفصل در مورد تکنیک های تغییر رفتار در کودکان و روش های رفع  بد دهنی کودکان صحبت خواهیم کرد پس برای آگاهی از آن مطلب را تاانتها مطالعه نمایید.

 تکنیک های تغییر رفتار

همه ی ما در موقعیت هایی قرار گرفته ایم که در آن رفتار طرف مقابلمان را دوست نداشتیم و مایل بودیم که جور دیگری رفتار کند یکی از این موقعیت ها ، موقعیتی است که در آن والدین با فرزندانشان تعامل دارند و در این ارتباط و تعامل از برخی از رفتار های فرزندان خود راضی نیستند و مدام شکایت و گله دارند که هرچه تلاش کردیم نشد .هرچه سعی کردیم این رفتار را در کودک از بین ببریم نشد و حتی نتیجه عکس نیز داد و باعث شد که این رفتار در کودک مثلا بددهنی و فحاشی کودک بیشتر و بیشتر شود. باید گفت که ابتدا باید تلاش کنید که بفهمید علت یادگیری این رفتار چه بوده است ؟ آیا این رفتار را از خود شما یاد گرفته است آیا در مدسه یاد گرفته است  ؟ آیا در فیلم و کارتون مشاهده کرده است؟

بنا به تعریف، تغییر رفتار به کاربرد مجموعه ای از اصول و فنون یادگیری گفته می شود  که هدف آن اصلاح رفتار افراد می باشد. فرض بنیادی روشهای تغییر رفتار این است که رفتارهای بهنجار و نابهنجار هردو از اصول روان شناختی مشابهی پیروی می کنند. یعنی همان اصولی از یادگیری که ایجاد و ادامه رفتارهای بهنجار را توضیح می دهند، توجیه کننده رفتارهای نابهنجار نیز هستند. یعنی رفتارهای خوب و بد هردو آموخته می شوند. لذا برای اصلاح رفتار نابهنجار باید شرایط مناسب یادگیری را ترتیب داد و از این راه به تغییر رفتارهای نابهنجار و جانشین ساختن آنها با رفتارهای بهنجار اقدام کرد. و جانشین ساختن آنها با رفتارهای بهنجار اقدام کرد.

روشهای تغییر رفتار را می توان در چهار دسته مهم زیر دسته بندی کرد

۱. روشهای افزایش نیرومندی رفتارهای مطلوب موجود ( کمک کردن به مادر )

۲. روشهای ایجاد رفتارهای مطلوب تازه ( مانند مسواک زدن )

۳. روشهای نگهداری رفتارهای مطلوب ( مانند گرفتن نمره ۲۰ در مدرسه )

۴. روشهای کاهش و حذف رفتارهای نامطلوب (مانند فحاشی در کودکان  که در این مقاله نیز هدف ما حذف رفتارهای نامطلوب است و با سایر روش های تغییر رفتار )

روشهای کاهش رفتار نامطلوب

۱. خاموشی

در این شرایط والدین می بایست زمانی که رفتار نادرست ( فحاشی ) از سوی کودکان رخ می دهد این رفتار را نادیده گرفته و به آن توجهی نداشته باشد زیرا در شرایطی که این رفتار نادیده گرفته شود به مرور کمتر و کمتر خواهد شد و تا جایی پیش می رود که دیگر این رفتار خاموش می شود و رخ نمی دهد.بسیاری از والدین هستند که زمانی که این رفتار های نامطلوب از فرزندانشان رخ می دهد بیشتر به فرزندشان توجه می کنند و در این شرایط باعث می شود که این رفتار تقویت شده و در دفعات بعدی نیز تکرار شود.

۲. محروم کردن

در این روش کودک را از موقعیتی که برای او مطلوب است محروم می کنیم برای نمونه به کودک هشدار می دهیم که اگر به فحاشی خود ادامه دهد دیگر او را به پارک نخواهیم برد و در این شرایط فرصت بازی کردن با همبازی هایش را نخواهد داشت این روش بسیار معقول تر از تنبیه بدنی می باشد و در این شرایط فشار بسیار کمتری بر کودک وارد می شود و پیامدهای نامطلوب آن نز کمتر خواهد بود.

۳. جریمه کردن

روش جریمه کردن یعنی کم کردن مقداری از تقویت کننده هایی که فرد قبلا”بدست آورده، بخاطر رفتار نامطلوبی که انجام داده است. در اینجا یکی از موراد جریمه می تواند این باشد  او فقط می تواند یک ساعت کارتون ببیند درصورتی که در روزهای پیشین این مقدار حدود ۲ ساعت بوده است. جریمه نباید خیلی سنگین باشد به این صورت که کودک بتواند با تلاش بیشتر این آنرا جبران کند.و یا می توانید یک قلک را تهیه کنید و زمان هایی که کودک بددهنی می کند پول هایی که جمع کرده است را به عنوان جریمه در داخل آن بیاندازد.

۴. جبران کردن

در روش جبران کردن ، وقتی که کودک مرتکب عمل خلافی می شود از او می خواهند تا برای جبران عمل خلاف خود به اصلاح آن بپردازد. مثلا وقتی کودک فحاشی کرد باید بهش گفت که بابت این عمل عذرخواهی کرد و بجای آن از الفاظ خوب استفاده کرد.

۵. تنبیه

تنبیه یکی از آخرین روش های کاهش رفتار نامطلوب است و به والدین توصیه می شود تا جایی که امکان دارد از این روش استفاده نکنند چراکه خشن ترین و نامطلوب ترین روش تغییر رفتار تنبیه است و بجای آن از سایر روش های کاهش رفتار نامطلوب که در بالا ذکر شد و پیامدهای نامطلوب کمتری دارند استفاده کنند.تنبیه این گونه تعریف می شود که ارائه یک محرک آزاردهنده بعد از یک رفتار نامطلوب به منظور کاهش دادن آن رفتار را تنبیه می گویند. به عنوان موردی از تنبیه، اگر پس از انجام یک رفتار نامطلوب از سوی کودک، مثل گفتن یک حرف زشت، با ارائه یک محرک آزاردهنده بدنبال رفتار او، مثلا” سیلی زدن به او، بخواهیم احتمال بروز رفتار نامطلوب (حرف زشت) را در او کاهش دهیم، او را تنبیه کرده ایم.

انواع روش های تنبیه شامل تنبیه جسمانی (سیلی زدن ، خط کش زدن به دست کودک  نیشگون گرفتن کودک ) و کلامی است:

در بسیاری از مواقع تنبیه کلامی بهتر از تنبیه بدنی است در تنبیه کلامی فقط به یک رفتار کودک واکنش نشان دهیم نه اینکه شخصیت آنها را سرکوب کنیم. برای مثال به جای اینکه به آنها بگوییم: «تو دختر یا پسر بدی هستی»، رفتار آنها را سرزنش کنیم و بگوییم «حرف زشتی که زدی بسیار بد است و من ناراحت شدم» اما باید مراقب باشیم که در این زمینه هم خیلی افراط نکنیم چون تاثیر خود را از دست خواهدداد و اثر تنبیه کمرنگ می شود اما نکته مهم این است که باید کودک بداند به خاطر چه کاری تنبیه می شود به همین دلیل باید قبل از اینکه کودک را به خاطر کاری سرزنش کنیم، کار اشتباه او را برایش یادآور شویم.

حد مجاز تنبیه بدنی اگر در مواقعی استفاده از تنبیه بدنی تنها راه گریزناپذیری برای والدین است توصیه می شود آرام پشت دست کودک زده شود اما اگر تنبیه فرزندان حالت خشونت آمیز به خود بگیرد نه تنها تاثیری روی اصلاح رفتار فرزندتان ندارد بلکه باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه در کودک می شود. ممکن است با تنبیه بدنی فرزندتان از انجام کار اشتباه دوری کند اما این رفتار نشانه ترس اوست و در واقعیت قادر به تشخیص کار درست از نادرست نیست. 

مشکلات ناشی از کاربرد تنبیه

طبق تحقیقات ، تنبیه می تواند حداقل به اندازه تقویت در رفتار مؤثر باشد، ولی در عین حال، هشدار می دهند که تنبیه می تواند آثار جانبی ناخوشایندی ایجاد کند:

• گاهی اوقات تنبیه علاوه بر رفتار تنبیه شده، موجب منع کلی همه ی رفتارها می شود.
• استفاده از تنبیه می تواند آثار هیجانی مثل ترس و خشم را فراخوانی کند که عموما” رفتار را مختل می سازند و از این رو ناخوشایند هستند.
• مشکل سوم این است که در شرایط واقعی، استفاده از تنبیه به کنترل مستمر رفتار فرد نیاز دارد، حال آنکه استفاده از تقویت لزوما” به این کنترل نیاز ندارد. علت آن این است که فرد دوست دارد، رفتاری که تقویت بدنبال دارد را مرتبا” نشان دهد. مشکل عملی استفاده از تنبیه این است که امکان دارد افراد بکوشند تا از چنگ قوانین گریخته یا بطور کامل از موقعیت فرار کنند.
• مشکل دیگر این است که تنبیه موجب پرخاشگری علیه تنبیه کننده و یا هر کسی که در اطراف او قرار دارد، می شود

نکته: یکی از دلایلی که هشدار می دهم که تنبیه نباید تا آن جایی که امکان دارد رخ دهد این است که تنبه باعث می شود آن رفتار موقتا کاهش پیدا کند و زمانی که عامل تنبیه کننده  وجود نداشته باشد مجددا این رفتار رخ دهد .

[contact_info title= ” نحوه برخورد با بددهنی و فحاشی در کودکان”] 

شما می توانید در قسمت دیدگاه سوالات خود را با مشاوران ما درمیان بگذارید …